وضع الاحتلال: قطاع غزة
הקדמה
מאז כיבוש רצועת עזה ב-1967 ועד לנסיגתה החד צדדית של ישראל בשנת 2005, נשלטה הרצועה באמצעות ממשל צבאי. לאחר הנסיגה המשיכה ישראל לשלוט בהיבטים רבים בחיי התושבים, בפרט באמצעות פיקוח הדוק על כניסה ויציאה של אנשים, סחורות ודלק, ואספקת שירותים. מאז תפס החמאס את השלטון בעזה ב-2007 הגבירה ישראל את מאמציה לבודד את הרצועה, באופן שתרם משמעותית למשבר הומניטרי כרוני. בשבעה באוקטובר 2023 הוביל החמאס מתקפה מתוכננת ונרחבת על עשרות יישובים אזרחיים ובסיסים צבאיים בישראל, הרג למעלה מאלף אזרחים וחיילים ופצע מעל...
הרוגים ופצועים
במלאת שנתיים לטבח השבעה באוקטובר ולפרוץ המלחמה, ושלושה ימים טרם נכנס הסכם הפסקת הלחימה לתוקפו, דיווח האו"ם , בהתבסס על נתוני משרד הבריאות העזתי, על 67,173 הרוגים ברצועת עזה, מתוכם 20,179 קטינים ו-10,427 נשים (46% מכלל ההרוגים). כמו כן מדווח על 170,203 פצועים, מתוכם 44,143 קטינים ו-23,769 נשים. נתוני משרד הבריאות העזתי מגובים בשמות ומספרי זהות, ומקובלים כאמינים על ידי גורמי מחקר וסיוע בינלאומיים. יתרה מזאת, מומחים מעריכים כי מספר ההרוגים גבוה בהרבה, שכן נתונים אלה אינם כוללים נעדרים. על פי...
הרעבה ומניעת סיוע
הרעבה ורעב המוני כבר בשנת המלחמה הראשונה התחולל ברצועת עזה משבר רעב חסר תקדים, כתוצאה ממדיניות ישראלית שכללה הרס תעשיית המזון והחקלאות המקומית, עקירת מרבית האוכלוסייה, חודשים של הגבלות חמורות על מעבר וחלוקת סיוע הומניטרי ואיסור ממושך על הכנסת סחורות לשוק הפרטי. לאחר הקלות מסוימות בתקופת הפסקת הלחימה בין ינואר למרץ 2025, ב-2 למרץ 2025 סגרה ישראל לחלוטין את המעברים לעזה ולא אפשרה כניסת כל סיוע, לרבות ובפרט – מזון, עד ל-18 במאי. זאת למרות התרעות חוזרות ונשנות מארגונים בינלאומיים ומגורמי רפואה...
עקירת אוכלוסייה
גירוש בתוך הרצועה ושליטה בשטח בשיא המערכה, כ-86% משטח רצועת עזה הוגדר כאזור צבאי סגור או נמצא תחת צווי פינוי. כתוצאה מכך, ומן ההרס השיטתי של מבנים ותשתיות, נאלצו לפחות 1.9 מיליון מתושבי הרצועה – כ-90% מכלל האוכלוסייה – לעקור מבתיהם, ובהמשך אף ממקומות מקלט זמניים. תושבים רבים נאלצו לנדוד שוב ושוב , לעיתים אף עשר פעמים ויותר. עם התמשכות המלחמה וצמצום המרחב שבו הורשו לשהות, עקורים רבים דיווחו על קושי הולך וגובר למצוא מקום מחסה. זאת, בשל הצפיפות הרבה ובשל מחסור חריף בציוד מתאים, כתוצאה מהמגבלות...
הרס מבנים ותשתיות
במהלך שתי שנות המלחמה נהרסו בתי מגורים, אזורי תעשייה וחקלאות, משקי חי, מבני ציבור, כבישים ותשתיות. ערים, שכונות וכפרים הוחרבו בשיטתיות, וכיום מכוסה הרצועה בעשרות מיליוני טונות של פסולת בניין. צילומי לווין מעידים כי אזורים נרחבים אינם ראויים עוד למחיה, ומומחים מעריכים כי יידרשו שנים רבות לשיקום הרצועה. מאות אלפי עזתים איבדו את בתיהם ואת מקורות פרנסתם. הם נאלצים להתגורר בצפיפות, במחסות רעועים, ולהסתמך על סיוע הומניטרי חיצוני, שאף עתה, עם הפסקת הלחימה, עדיין אינו מגיע בכמות הדרושה לכלל הנזקקים,...
מערכת הבריאות
כבר מראשית המלחמה היוותה הקרסת מערכת הבריאות גורם מרכזי בהידרדרות רצועת עזה למשבר הומניטרי חסר תקדים. האסון הבריאותי ברצועה החריף עוד יותר בשנתה השנייה של המלחמה, בצל הפצצות בתי חולים ופגיעה בצוותי הרפואה ובשירותי החירום. בנוסף, המגבלות הקשות שהטילה ישראל על כניסת סיוע הומניטרי הובילו למחסור אקוטי בתרופות, בציוד ובמכשור רפואי ובדלק. נתונים לפי נתוני האו"ם , נכון ל-5 באוקטובר 2025 אף בית חולים אינו פעיל בצפון הרצועה. ביתר שטחי הרצועה רק 39% (14 מתוך 36) מבתי החולים מתפקדים, כולם באופן חלקי...
חסימת חופש התנועה
החופש לנוע הוא זכות יסוד, וכוללת את זכות האדם לעזוב את ביתו ולשוב אליו כרצונו. מדיניות ישראלית ארוכת שנים מצרה באופן קיצוני את יכולתם של העזתים לעזוב את הרצועה ולשוב אליה. מדיניות זו הוחמרה באופן דרסטי מאז ראשית המלחמה, ובפרט מאז שהשתלטה ישראל על מעבר רפיח במאי 2024. כעת ישראל שולטת בכל המעברים מרצועת עזה, ומסרבת לרוב המוחלט של בקשות לצאת מהרצועה לצרכים בסיסיים כגון טיפול רפואי, איחוד משפחות או לימודים. מרבית הפונים לבקשת אישור יציאה, בהם משפחות פלסטיניות מהגדה המערבית, פלסטינים בעלי אזרחות...
היעדר אחריותיות, שקיפות וביקורת שיפוטית
היעדר אחריותיות מעקב שבוצע על ידי ארגון יש דין ובחן את עבודת מערכת אכיפת החוק הצבאית בנוגע לשלושה מבצעים צבאיים בעזה בעשור האחרון ("צוק איתן", צעדות השיבה ו"שומר החומות"), מוביל למסקנה כי המערכת איננה מעוניינת בחקירה ראויה של חשדות לביצוע פשעי מלחמה, או בחקירת החלטות כגון מדיניות ניהול האש שלה. המערכת מיעטה בפתיחת חקירות נגד חיילים בדרג ות נמוכות, ונמנעה לחלוטין מחקירה של מקבלי החלטות בדרגי הפיקוד הבכיר. כמו כן, עבודת המנגנון לתחקור מטכ"לי נמשכת פרקי זמן ארוכים ביותר ואף שנים. במהלך שלושת...
كل المواضيع
قطاع غزة
الضفة الغربية
شرقي القدس
اعتقال وسجن
تقليص حيز المقاومة المدنية للاحتلال
تمهيد
منذ احتلال قطاع غزة سنة 1967وحتى الإنسحاب الإسرائيلي أحادي الجانب سنة 2005، حُكم القطاع بواسطة الحكم العسكري. بعد الإنسحاب، واصلت إسرائيل السيطرة على جوانب عديدة من حياة السكان، خاصة عن طريق المراقبة الوثيقة لدخول وخروج الناس والبضائع والوقود، وكذلك تزويد الخدمات. منذ أن أمسكت حماس بمقاليد الحكم في غزة سنة 2007، زادت إسرائيل من جهودها لعزل القطاع، بحيث ساهم ذلك بشكل كبير في حصول أزمة إنسانية مزمنة. في 7 تشرين الأول أكتوبر سنة 2023، قادت حماس هجوماً مخططاً واسعاً على عشرات البلدات المدنية...
القتلى والجرحى
بمرور سنتين على مجزرة السابع من أكتوبر واندلاع الحرب، وقبل ثلاثة أيام من دخول اتفاق وقف القتال حيّز التنفيذ، أفادت الأمم المتحدة ، بناءً على معطيات وزارة الصحة في غزة، بوجود 67،173 قتيلاً في قطاع غزة، منهم 20،179 قاصراً و 10،427 امرأة (46% من مجمل القتلى). كما وتفيد بوجود 170،203 جرحى، منهم 44،143 قاصراً و 23،769 امرأة. معطيات وزارة الصحة في غزة مدعومة بالأسماء وأرقام الهويات، وتعتبر موثوقة من قبل جهات بحثية ومساعدات دولية. زيادة على ذلك، يقدّر الخبراء أن عدد القتلى أكبر بكثير، حيث أن هذه...
التجويع ومنع المساعدات
تجويع ومجاعة جماعية منذ السنة الأولى للحرب، حصلت في قطاع غزة أزمة مجاعة غير مسبوقة، وذلك نتيجة سياسة إسرائيلية شملت تدمير صناعة الغذاء والزراعة المحلية، تهجير غالبية السكان، الأشهر الممتدة من التقييدات الشديدة على مرور وتوزيع المساعدات الإنسانية والحظر المستمر على إدخال البضائع إلى السوق الخاصة. بعد تسهيلات معيّنة في فترة وقف القتال بين كانون الثاني يناير وآذار مارس 2025، أغلقت إسرائيل بتاريخ 2 آذار مارس 2025 وبشكل تام، المعابر لغزة ولم تسمح بدخول أي مساعدة، خاصة وبالتحديد – الغذاء، لغاية 18...
قمع السكان
تهجير داخل القطاع والسيطرة على الأرض في ذروة المعركة، عُرّف حوالي 86% من مساحة قطاع غزة منطقة عسكرية مغلقة أو أنه يقع ضمن أوامر إخلاء. نتيجة لذلك، وبسبب التدمير المنهجي للمباني وللبنى التحتية، أضطر على الأقل 1.9 مليون من سكان القطاع – أي حوالي 90% من مجموع السكان – للنزوح من بيوتهم، ولاحقاً النزوح حتى من أماكن إيواء مؤقتة. اضطر الكثير من السكان للإنتقال مرة تلو الأخرى ، أحياناً عَشر مرات وأكثر. مع استمرار الحرب وتقليص المساحة التي سُمح لهم المكوث فيها، تحدث نازحون عن الصعوبة المتزايدة في...
تدمير المباني والبنى التحتية
خلال سنتي الحرب، جرى تدمير البيوت السكنية، المناطق الصناعية والزراعية، الثروة الحيوانية، المباني العامة، الشوارع والبنى التحتية. مدن وأحياء وقرى تم تحويلها إلى خراب بطريقة منهجية، واليوم، نجد القطاع مغطى بعشرات ملايين الأطنان من الركام. لقد أظهرت صور الأقمار الإصطناعية أنّ مناطق شاسعة لم تعد صالحة للعيش فيها، ويقدّر الخبراء أن إعادة إعمار القطاع ستحتاج سنوات طويلة. مئات الآلاف من الغزيين فقدوا بيوتهم ومصادر رزقهم. هم مضطرون للسكن باكتظاظ، بأماكن مأوى آيلة للسقوط، والإعتماد على المساعدات...
جهاز الصحة
منذ بداية الحرب، شكّل التسبب بإنهيار جهاز الصحة عاملاً مركزياً في تدهور قطاع غزة نحو أزمة إنسانية غير مسبوقة. وقد اشتدت الكارثة الصحية بالقطاع أكثر فأكثر في السنة الثانية للحرب، في ظل الغارات التفجيرية على المستشفيات وإصابة الطواقم الطبية وخدمات الطوارئ. كذلك، أدت التقييدات الشديدة التي فرضتها إسرائيل على دخول المساعدات الإنسانية إلى نقص حاد في الأدوية، في المعدّات والأجهزة الطبية وفي الوقود. معطيات بحسب معطيات الأمم المتحدة ، حتى تاريخ 5 تشرين الأول أكتوبر 2025، لا يوجد أي مستشفى يعمل في...
منع حرية الحركة والتنقل
حرية التنقل هي حق أساسي وتشمل حق الإنسان بمغادرة بيته والعودة إليه متى شاء. ثمة سياسة إسرائيلية طويلة السنين تضيّق بشدة على الغزيين وتحد من قدرتهم على مغادرة القطاع والعودة إليه. جرى تشديد هذه السياسة بشكل هائل منذ بداية الحرب، خصوصاً منذ سيطرة إسرائيل على معبر رفح في أيار مايو 2024. والآن، تسيطر إسرائيل على جميع المعابر من قطاع غزة، وترفض الغالبية الساحقة من طلبات الخروج من القطاع لأغراض أساسية كالعلاج الطبي، لم شمل العائلات أو للدراسة. غالبية المتوجهين في طلب تصريح الخروج، منهم عائلات...
الإفتقار إلى تحمّل المسؤولية والشفافية والمراجعة القضائية
الإفتقار إلى تحمّل المسؤولية متابعة أجرتها منظمة "ييش دين" وفحصت عمل الجهاز العسكري لإنفاذ القانون بخصوص ثلاث عمليات عسكرية في غزة خلال العقد الأخير ("تسوك إيتان"، مسيرات العودة و"حارس الأسوار")، تؤدي للإستنتاج بأن هذا الجهاز لا يهدف للتحقيق اللائق في شبهات ارتكاب جرائم حرب، أو للتحقيق في قرارات مثل سياسة إدارته لإطلاق النار. نادراً ما قام هذا الجهاز بفتح تحقيقات ضد جنود من رتب منخفضة، وتجنب تماماً التحقيق مع صناع القرار على مستويات القيادة العليا. علاوة على ذلك، يستغرق عمل آلية التحقيق في...
Overview
From the time Israel captured the Gaza Strip in 1967 until its unilateral withdrawal in 2005, Gaza was governed by military rule. Following the withdrawal, Israel continued to control many aspects of the residents’ lives, mainly through tight supervision over the access of people, goods, and fuel to and from Gaza, as well as the provision of services. Since Hamas took control of Gaza in 2007, Israel has stepped up its efforts to isolate Gaza, significantly contributing to a chronic...
Deaths and injuries
At the two-year mark since the October 7 massacre and the outbreak of the war, and three days before the ceasefire agreement entered into effect, the UN reported , based on Gaza Ministry of Health data, that 67,173 people had died in the Gaza Strip, including 20,179 minors and 10,427 women (46% of all fatalities). In addition, 170,203 people were injured, including 44,143 minors and 23,769 women. The figures provided by the Gaza Ministry of Health are supported by names and ID numbers and...
Starvation and withholding of aid
Starvation and famine The Gaza Strip was gripped by an unprecedented hunger crisis in the first year of the war, driven by Israeli policies that included destroying the local food and agriculture industry, displacing most of the population, months of severe restrictions on the movement and distribution of humanitarian aid, and a prolonged ban on the entry of goods for the private market. After somewhat relaxing restrictions during the ceasefire that was in effect from January to March 2025,...
Forcible transfer
Forcible transfer inside the Gaza Strip and control of the territory At the height of the conflict, about 86% of Gaza’s territory was designated a closed military zone or placed under evacuation orders. This, combined with the systematic destruction of buildings and infrastructure forced at least 1.9 million residents, nearly 90% of the Strip’s population, out of their homes, and later out of temporary shelters as well. Many were forced to relocate multiple times , sometimes ten or more. As...
Physical destruction
Over the two years of war, residential buildings, industrial and agricultural areas, livestock farms, public facilities, roads, and infrastructure have been destroyed. Cities, neighborhoods, and villages were systematically decimated, and today the Strip is buried under tens of millions of tons of debris. Satellite imagery shows that vast areas are no longer habitable, and experts estimate it will take years to rebuild Gaza. Hundreds of thousands of Gazans have lost their homes and...
Healthcare
The collapse of Gaza’s healthcare system played a key role in the unprecedented humanitarian crisis from the very beginning of the war. The health catastrophe escalated during the war’s second year, as hospitals were bombed and medical teams and emergency services were targeted. Additionally, the extensive restrictions Israel imposed on the entry of humanitarian aid led to acute shortages of medicines, equipment, medical devices, and fuel. Figures According to UN figures , as of October 5,...
Denial of freedom of movement
Freedom of movement is a fundamental right, which covers an individual’s right to leave their home and return as they wish. For years, Israeli policy restricted the entry and exit of Gaza residents. This policy has become even more draconian since the beginning of the war, especially after Israel took control of the Rafah crossing in May 2024. Israel now controls all of Gaza’s border crossings and rejects the vast majority of requests to leave the Strip for basic needs such as medical...
Lack of accountability, transparency and judicial oversight
Lack of accountability Yesh Din monitored the performance of the military’s law enforcement system with respect to three military operations in Gaza over the past decade: Protective Edge (July-August 2014), the response to the Great March of Return (March 2018 until late 2019), and Guardian of the Walls (May 2021). Its analysis leads to the conclusion that the system is not interested in properly investigating suspected war crimes or reviewing policy decisions. Very few investigations were...